AMAN TEKESTE W.
ገረንፊት፤ ገረንፊት፥ ኣውጋሮ፥ ዓዲ-ተኽላይ ታሕታይ፥ ዓዲ-ተኽላይ ላዕላይ፥ ዓድ-ገረኑ፥ ስባስኳ፥ ዓዲ-ዓሻ፥ ዓዲ-ገዳም፥ ዓዲ ሰይድና-ያሲን፥ ማርያ ላሰል፥ ዓዲ-መርገ፥ ዓዲ-ዕንሽግ፥ ኣቡላሽ፥ ዓድ-ደርቡሽ፥ ዓድ-ሓመድሑመድ፥ ደርኩሳኒ፥ ኣናልባኮ፥ እገሙ፥ ዓድ-ኢብራሂም፥ ናኝቲ፥ ስካሶ፥ ዓዲ-ሽፈዳ፥ ዓዲ-ዓምር፥ ዓድ-ሓመድ ሑመድ ጋሽ፥ ብሌት ላስል፥ ሶፈራ ሶና፥ ዳብሮ፥ መስተራ፥ ዓሊ-ስፈዳ፥ ባርትምላኽ፥ ባርቀጦ፥ ዓድ-ኣማር
ሽላሎ፤ እላላ፥ ሸሸቢት፥ ደቂ-ዳሽም፥ ሓበላ፥ ዓዲ-ሃኪን፥ ዓዲ-ተኽላይ፥ ደንበ-ጽላለ፥ ዓዲ-ማእላል፥ ዴዳ፥ ጽብራ፥ ጸዓዘጋ፥ ጸላም-ቀላይ፥ ሸሃተ፥ ግርመ፥ ሙኩቲ፥ ጸሊም-ርእሱ፥ እንዳ-ጋብር፥ ማይ-ቆቓሕ፥ ሰፍኣ፥ ጉስማ
ኣንቶረ፤ ሃዋሻይት፥ ላዕላይ-ኣንቶረ፥ ታሕታይ-ኣንቶረ፥ በረንፋዕ-ሊባን፥ ኣውቲት፥ ኩርባዮ ደቂ-ሽሓይ፥ ባርደላሽ፥ ተሪክ፥ ተከዘ፥ ተትካ፥ ኩርባዮ ዴዳ፥ ሽንሽልያይ፥ ብሊናዮ፥ ኩድቢት፥ ዓዲ-ሹማ፥ ዓዲ-ኩርኩር፥ ድንሲት፥ ጸሊም-ሊሓ፥ ዛራፍያይ፥ በኪት-ኮር፥ ዓዲ-ሊልሻ
ቶኾምብያ፤ ደርሰነይ፥ ቶኾምብያ፥ ዓዲ-በርበረ፥ ባርቀጨ፥ ዳድ፥ ሳምበረታይ፥ ኣይተራ፥ ብሌት፥ ኣይነቢ፥ ገዛጎቦ፥ ኣውሎቢ፥ ኣድርባ፥ ኮርማርያ፥ ባርፋዮ፥ ደቂ-ዓንዱ፥
ጎልጅ፤ ቢሻ፥ ኤርወ፥ ተለ፥ ዓዲ-ብሪና፥ ዓዲ-ማሕሙድቐንዲ፥ ዓድ-ኢብራሂም ሱሌማን፥ ዓድ-ሸኽ ጋላ፥ ዓድ-ባጨራ፥ ዓድ-ርግባት፥ ተሸታ፥ ኣንጉሊት፥ ዓዲ-ቀይእ፥ ሻፋያዮ፥ ሕለት-ክትሪ፥ ብርከት፥ ሰገንታት፥ ጉልጅ፥ ዓዲ-ገብሮይ፥ ዓዲ-ድረሳ፥ ኣሜሎ፥ ኣኽላላት፥ ጠርጊ፥ ዓድ-ገርገሚያ፥ ዓዲ-ሙስለማይ፥ ዓዲ-ኩታይ፥ ዓዲ-ጻዕዳ፥ ኣቡስላል፥ ዓዲ-መንደል፥ ዓዲ-ጉልሓይ፥ ሳዋታት ሶካለ፥ ሳዋታት ዓሳውርታ፥ ዓዲ-ሰይድና፥ ዓዲ-መራሕ፥ ርግባት፥ ባእያይ፥ ዓዲ-ሱሌማን ጻዕዳ፥ ዳሶ
ኦምሓጀር፤ ኦምሓጀር፥ ኣርኩጂ፡ ጂማል-ቢሽያ፡ ኣይተርፍ
ጎኚ፤ ፎዲ፥ ኣፍተኢላ፥ ጎኚ፥ ኣዳስሪ፥ ኩሉኩ፥ ሽካት፥ ኦምሊ፥ ኩፍታለ፥ ዳጊሎ፥ ኣናጉለ፥ ዳስ፥ ማካናት፥ በርበረ፥ ኣቡርና፥ ኡጋሮ፥ ኣጋኑ፥ ኢንሺላ-ኣባይ፥ ዳርተላ፥ ኢንሺላታይ፥ ዓዲ-ዳርውሽ
ሻምብቆ፤ ቢምቢና፥ ሻምብቆ፥ ካርካሽ፥ ኮና፥ ተታኩሪ፥ ኩናማ፥ ኣመሊ፥ ሺሻቢያ፥ ካርና፥ ሃይኮታ፥ ተጉለቲ፥ ጎሎ ሺሺሊ፥ ታይካናባ፥ ቶለ-ጋምጃ፥ ቶላ-ፋፋ፥ ኡጉሙ፥ ማሪቲ፥ ኣሳባይና፥ ጌጋ፥ ኡባሮ፥ ካዳጉሎ፥ ኡጋና፥ ባላክ
ኮይታ፤ ቡሽካ፥ ምረዳ፥ ኢሚ፥ ቶምቢታ፥ ሻካት-ቅጥራን፥ ደበሊና፥ ኣፊሎ፥ ኦሺቲ-ጎቦ፥ ኣሻባውላ፥ ኢገሮም፥ ክኣውላ፥ ገዛ-ኢራብ፥ ዓዲ-ተኽለሃይማኖት
ህገር፤ ኣስረክ፥ ታምበራ፥ ኣረንታና፥ ሸምቢ፥ ድልሚ፥ ሃመጀ፥ ገረዳ፥ ዓዲ-መርዓ፥ መሽኩል፥ ዓዲ-ጣሓይ፥ መረፍ፥ ወድኣብካ፥ ዳኩር፥ ፍሽታ፥ ኣረዳ፥ ሃበረዳ፥ ላምሳ
ሞጎራይብ፤ ሻባይት፥ ሞጎራይብ፥ ኮፍ፥ ኣዓራት፥ ኣንኮረቸ፥ ርግባት፥ ኣሻሊ፥ ፈዳዳ፥ ናታየ፥ ዓዲ-ሓሻራ፥ ዓዲ-ጠሓይ፥ ሓረናይ፥ ዓዲ-ሸኽ፥ ኣዳርፈነጅ፥ ነገብ፥ ዓዲ-ባሻ፥ ኦጋሮ፥ ኣኮኖም፥ ዓዲ-መሓዝ፥ ኣንገረብ፥ ዓዲ-መረግ፥ ዎተንዳ፥ ስዌና፥ ኣሕመድ-ኣገና፥ ሃድዋር፥ ዓዲ-ሽምቢ፥ ሰልታ፥ ኣርመራ፥ ኣውድዋር፥ ኣሱግ፥ ኣርመጫ፥ ኣጋርጀመል፥ ጀሙል፥ ታካውዳ፥ ሃሞቦከ፥ ዓዲ-ኣልማ፥ ዓዲ-ከብራዳ፥ ዓዲ-ገናድ፥ ገረዳ፥ ሸርጉላሃተ፥ ብሻህንግራ፥ ብሻሃተ፥ ኮፍች፥ ኣልድዋሪ፥ ባንቢነ፥ ገናለ፥ ድራ-ላዕላይ፥ ዓድ-ዐማር፥ ላይዳ፥ ዳዶ፥ ታውዳ፥ ዳረምቢት
ከተማ ባረንቱ፤ ፕሪሞካንትሪ፥ ጀምበኩር፥ ሰላም፥ ሓርነት፥ መስከረም፥ ጉሉል፥ መኸተ፥ ጽንዓት
ሃይኮታ፤ ዓዲ-ሓጹር፥ ሂንኪ-ከላይ፥ ኣርገዳሞች፥ ማርያ፥ ኣግረራ፥ ዓዲ-ምስላማይ፥ ዓዲ-ሰላይ፥ ኤሊት፥ ኣስፈዳ፥ ዓዲ-ዳውድ፥ ቃባት፥ ከሉሃብ፥ ዓዲ-ሰይድና ጣህር፥ ዓዲ-ገዳም፥ ኣሰፈዳ፥ ዓዲ-ሓምኒ፥ ሃይኮታ፥ በነጊር፥ እንኩርቶ፥ ዓዲ-መሪራይ፥ ዓዲ-ሑመድ ሓምድ፥ ዓዲ-ኣርማን፥ ዓዲ-ሓሰን፥ ዓዲ-ኣሲዒድ፥ ሽንግርታይ፥ ዓዲ-ሰላም፥ ናይተ፥ ዓዲ-ጀመል፥ ዓዲ-ዑመር ዓሊ፥ ዓዲ-ልኪባይ፥ ዓዲ-ሓምድ ጉሉል፥ ህንግፍ፥ ሕንጃሩይ፥ ጭውጭው፥ ሓማሴን፥ ገኒፎሮ፥ ሻሾት፥ ኮልበቸ፥ ዳንግቦቸ፥ ዓዲ-ጅቡል፥ ዓዳፈጊ-ቀዋብ፥ ኣገዳብ ዓዲ-ሃቦ፥ ቶንበላለብ፥ ዓዲ-ኩሊ፥ ከበበቸ፥ ሱለየት፥ ሙሽታት፥ ሕለት-ጀዲድ፥ ኣብሃገረይ፥ ኣስፈዳ-ግዳድ፥ ሃብረዳእ፥ ዓዲ-ሓሰን፥ ኣስፈዳ-ኣረጀ፥ ቤት-ዳውድ፥ ባእያይ፥ ኣስፈዳ-ሽግር፥ ዓዲ-ተኽላይ፥ ማርያ፥ ኢኪብ፥ ድላመች፥ ዓዲ-መራሕ፥ ቤት-ማዕላ፥ ኣብሓሸላ፥ ዓዲ-ኣበገር፥ ዓዲ-ሓመድሙሳ፥ ዓዲፈጊ ሓመድ ኣሕመድ፥ ቢታማ-ዳምር፥ ቢታማ-ሸሽዋ፥ ዓዲ-ቀይካምል፥ ዓድ ቀይሽንክሓይ፥ ዓድ-ብሌናይ፥ ዓድ ሁመድ ኢብራሂም፥ ድሪ-ፈፈች፥ ዓድ-ምሕሙዳይ
ከባቢ ተሰነይ፤ ተሰነይ፥ ዓሊግድር፥ ዓድ-ሽምብራ፥ ንብሮ-ተማንያ፥ ዓዲ-ሽቡል፥ ዓዲ-ዑመር፥ ዓዲ-ሓሰባ፥ ንብሮ-ዓሸራ፥ ዓዲ-ዓምር፥ ወዲኪያር፥ ሰተም (ዓኪትን ስታምን)፥ ዓዲ-ሸርበት (በጀክ ሸርበትን)፥ ዓዲ-ኪራይ፥ ተላታ-ዓሸር፥ ዓዲ-ጀግሓይ፥ ዓዲ-ጻዕዳ (ሃገትሬት ኣለቡ፡ ዓዲ-ጻዕዳ)፥ ሕርደኬፋት ድረት ድዋብ፥ ድለለቸ፥ ዓዲ-ፍርጀል (ኣባሓለ ፍርጃል)፥ ዓዲ-ዑመር በርገባተ (ዑመር ኣስፈዳ)፥ ዓድ-ለመና (መረረት ዓድ-ለመና)፥ ኣብከራብ (ኣባትኮ ሊያብ ኣብከራብ)፥ ከሻይድዋብ (ከሻይድዋብ፡ ሽባን ደዋብ፡ ዓዲ-ሰይድን ኣብሓድ ልበበት)፥ ቤት ሃማ (ቤት ከራና ቤት ሂማን)፥ ዓዲ-ጅመል (መዓገብ ሓዘት ዓዲ ጀመልን)፥ ኣርጉጂ ገርሰት (ሰዓድን ጀጉረብ ባዜን ዓሰፍታ)፥ ዓድ-ሶና፥ ዓድ-ቀይሕ (ዓድ-ቀይሕ፥ እለይ፥ ቀይሕ ቀሮት፥ ቀይሕ ሕርኮኮይ)፥ ዓድ-ህያብ (ባሽኮ፡ በኪታይ፡ ህያብ ሙሳ ድራር፡ ሙሳ ሓኖድ)፥ ተንበሊላብ ኮርሰስ፥ ማርያ-ጠብለት (ኣከይደ ልያበ ማርያ ጠብለት)፥ ማርያ ገገር፥ ዓዲ-ብድሆ፥ ድዌብ፥ ዓድልኣለም፥ ዓድከልባይ (አደሽእት ከሮሳይ ርግበት ከልባይ)፥ ዓድሰዓደን፥ ባርኣፈብ (ጉልሓይ ኣቻአሊለጋ ባርኣፋብ)፥ ኣፍላንዳ፥ ሃንተረት ፈስኮ (ዓንሰባ ኮለጅ ኣምብራ ሃንተረት)፥ ዓድ-ኣባዕረ፥ ኣድመቸ (ፈንድል፡ ቤትማዕላ፡ ድየበ፡ ኣድመቸ)፥ ዕዮታይ (ዕዮታይ፡ ኣጉድብ)፥ ዓገር፥ ዓድ-ቀራን፥ ዓድ-ጉልሓይ
ድሕረ-ጽሑፍ፤ እዚ ኣስማት ገጠራት/ዓድታት ብ1992 ዝተዳለወ ከም ምዃኑ መጠን፡ ብድሕሪኡ ዝሰዓበ ዓቢ ኲናትን ሰፊሕ ሕርሻዊ ግስጋሰን፡ ብዓብዪ ተጸልዩ ከም ዝኽእል ርዱእ እዩ። በዚ ምኽንያት ኣብዚ 25 ዓመታት፡ ብዙሓት ዓድታት በሪሰን፣ ብዙሓት ዓድታት ተፈጢረን፣ ብዙሓት ሰፈራታት ከኣ ካብን ናብን ተገላቢጡ ክኸውን ይኽእል እዩ።
ምንጪ፥ “ዝርዝር ገጠራት ኤርትራ”
ብ1992 ንረፈረንዱም ዝተዳለወት መወከሲት ጥራዝ
