እንታይ እስከ ነይሩዎ!?

ብ ግርማይ ዮውሃንስ
ጥቅምቲ 2013
ያ ሳሚ! ካብ ኩልና ንሓዴና ሰሚዕካና ነይርካ እንተ ትኸውንስ እንታይ’ስከ ነይሩዎ!?
ሕጂ ልክዕ ፍርቂ ለይቲ እዩ ዘሎ። ከመይ ኣምሲኻ ድየ ዋላስ ከመይ ሓዲርካ ኢለ እየ ክጅምር፡ ኣይርዳኣንን ዘሎ። ካንሸሎና ኩላ ደቂሳ ጸጥ ኢላ እያ ዘላ። ካብ ካንሸሎና ወጻኢ ግን፡ በዓል ኣይግዳዶም ዝወልዑዎ ሙዚቃ ይስመዓኒ ኣሎ። እቲ ዘገርም ግን “ሕጂ ግርም ኮነ ባህገይ ሰሚሩለይ” ዝብል ደርፊ የድርፉ ምህላዎም እዩ።
መተዓብይቲ ነብሲ።
“ዓሻ ደሓን ኣሎ ዘመድ ዓሻ ከፊኡዎ‘ሎ” ዝበሃልስ ከምዚ ዶ ኾን ይኸውን? እንተ ኣነ “ ሕጂ ግናይ ኮነ ባህገይ ሰቢሩለይ. . .” ገይረ ብምግምጣል ሕክያይ ክቕጽል መሪጸ ኣለኹ።
በል’ስከ ክሓተካ ሳሚ ዓርከይ. . ውዕልና ከመይ ድዩ ነይሩ? ቆጸራ ዶ ጠሊምካ ሓቀይ? ግን ከኣ ምዝራብ እንዲኻ ከኢእካና፡ ክላእ! ዘይመዛረብካኒ እንታይ‘ስከ ነይሩዎ? እንታይ ከምዝዛረብ ስለዝተረደኣካ ዲኻ!
ሳሚ ዓርከይ መቸም ላግጺ እንድዩ በረከትካ “ኣይንጣፋእ ጥራይ ክሳብ መጨረሻ ክንራኸብ ኢና ኤውሮጳ እዩ ኣድራሻ. . .” እናበልካ ‘ኮ ቶግ ኢኻ ኣቢልካና። እንታይ ደኣ’ሞ ቆጸራ ጠሊምካ? ወይለይ! “ተቛጺርኩም ኣይበለና” ከኣ’ባ ወሲኽካላ ኔርካ ኢኻ። ከምኡ ውን’ባ ነይሩ’ዩ! ኣብሪሂሞ ግን ኣብ ናይ ኩሉ ግዜ ርክብና “ሳሚ ቆጸራ ጠሊሙ” እዩ ዝብለካ ዘሎ። ግን’ኮ. . . “ሓደ ስለ ዝኾንካስ. . .ገለ ገለ ክምህዘልካ ሓንሳብ ጽናሕ” ኢሉካ ነይሩ ኢዩ። ዘይምሰማዕካዮ ወደይ! እንታይ’ስከ ነይሩዎ?
ኣዴኻ ‘ውን ክንደይ ተላብያትካ “ነዓኻ ክብል ጸሓይ የዕሪበያ፡ ዓለም መኒነ፡ ፈላሲት ብዘይቆብዕ ኮይነ የዕብየካስ. . ትሓስቦ ዘለኻ ነብሰይ ይነግረኒ ኣሎ. . .” እናበለት ከብዳ ክገማጠል ከሎስ ዘይምሰማዕካያ እንታይ’ስከ ነይሩዎ!?
ከይዱ ምስ በሉዋ ዝኾነቶ’ባ ተትርእያ! ያኢ ኣውቶቡስ ተሰቒላ ከተርክበካስ ብዘይነጸላ ዕዳጋ ሓሙስ በጺሓ። ጽልልቲ ተሰሪሓ። ደሓር ግን ዝነቐጸን ዝቐበጸን ሓደ ኮይኑዋስ ዶብ ሰጊርካ ናብ ዓዲ ሰላም ብሰላም ክትኣትወላ ክትምህለል ጀሚራ ሳሚ። ንግሆን ምሸትን ካኣ “ሓደራኻ መዓዶ፡ እዛ ሊብያ ዝብሉዋ ነበሓጎኡ ዘይኮነት ንዑኡ ኣይትኾኖን’ያ” ትብለኒ ነይራ። ለካ ኣቦኣ ኣብ ዕስክርና ጥልያን ኣብ ሊብያ እዮም መይቶም!?
ሳሚ ዓርከይ ኣቦኻ ሓደ ንስድሩኡ፡ ኣዴኻ ሓንቲ ንስድራኣ፡ ንስኻ ሓደ ንስድራኻ. . .! ሞት ደኣ’ሞ እዚ እንድዩ! ያ ሳሚ ካብዚ ኩሉ ለመናታት ሓንቲ ሰሚዕካ ኔርካ እንተትኸውን’ሲ እንታይ’ስከ ነይሩዎ? ሓደ. . . እሞ ድማ ሕሉባን ንጹፋን ኮይንካያ እያ “ነዓይን ነቦኻን ክንዲ ኣቦናን ኣዴናን፡ ክንዲ ሓውን ሓብትን፡ ነዓኻ ድማ የሕዋትካን ደቅኻን ክትወልደልናስ ተመርዖ፡ ሓዳር. . .ግበር. . .” እናበለት ክትልምነካ እንከላ እንተትሰምዓስ እንታይ’ስከ ነይሩዎ ወደይ!
መንፈስካ ምብራህ፡ ኣጋውሎኻ ምውሓጥ ምስ ኣበያ ሓልያ ንዘይትሕልወካ ክትሕልወካ’ያ ትውዕል ነይራ። ከይዱ ምስ በሉዋ ዝኾነቶ እንቋዕ ኣይረኣኻያ! “ድሕሪ ሕጂ ደኣ’ሞ እንታይ ኣለኒ? ንመን ኢለ’የ ከርተት ዝበልኩን ምስ ምኑቹብዮ ክተሃላለኽ ዝወዓልኩን. . .” ኢላ ዘይሕሱብ ትሓስብ ስለ ዝነበረት’ኮ ምሕላዋን ምክንኻናን’ዩ ከፊኡኒ ካብ ኩሉ።
ዎ. . .መተዓብይቲ! ነዓ’ባ ሕጅስ ደሃይ ኣዴኻ ግበር። “እዛ ጉዕዞ ንሊብያ ኣይተበራሃትንን ዘላ’ሞ በጃኻ ኣይትኺድ፡ ናትካ ምጥፋእ ሓለፋ ኣለዎ። ገለ ክንምህዝ ዕድል ሃበና” ኢለ ምሽ ለሚነካ። ሹዑ እንተትሰምዓንስ እንታይ’ስከ ነይሩዎ!
ኣምሪረ ምስተዛረብኩኻ ዝበልካኒ ኸ ትዝክሮ ዶ? “ውሽጠይ ይርበሽ’ዩ ዘሎ፡ ከምዚ ገለ ነገር ዝጎደለኒ ኪድ ጉየ፡ ንፈጽ፡ እዩ ዝብለኒ ዘሎ” ዲኻ ዝበልካኒ? ጉያኻ ደኣ’ሞ ናበይ ድዩ ነይሩ? ናብዚ ኬድካዮ ዘለኻ እዩ እዚ ኩሉ ጉያ!? ንሱ ድዩ ዝርብሸካ ነይሩ? “ኣማራጺ ስለዘይብለይ ዕድለይ ኢለ’ምበር. . .ኣነ’ውን’ኮ. . .” ምሽ ኢልካኒ? ሽዑ ተጣዒስካ ኔርካ ተትኸውንስ እንታይ’ስከ ነይርዎ!?
ከይረሳዕኩልካ’ባ ሳሚ ዓርከይ. .ክልተ ካብተን ነማስየለን ዝነበርና ካፈታት ኣስመራ ከም መግለጺ ሓዘነን ንኽብርኻ ሽምዓ ወሊዐናልካ ኣምስየን ሰሚዐ። እቲ በይኑ ገዲፍናዮ ሕልምልም ዝብል ዘሎ ሳይሞን ዓርክና ብመንፈስ ክረኽበና ኢሉ ምስ ከደ ዝተዓዘቦ ሎሚ ምሸት ሰዓት ትሸዓተ ደዊሉ ነጊሩኒ። ብፍላይ ሚ/ትምህርትን ሲነማ ኣዝመራን’ሞ እንተስ ኣብ ፊተን ወሰን ማርሻፔዲ ኣፍደገ ባር ኣሜሪካን ዘለኻ ኮይኑ ተሰሚዑወን እንተስ መንፈስካ ከቢዱወን ቁመተን ቀኒሰን እሞ ድማ ንኽብርኻ ድንን ኢለን ዘለዋ ኮይነን ይስመዐኦ ከምዘለዋ ሳይሞን እናስተንተነ የዕሊሉኒ። ኣብ ነፍሲ ወከፍ ዘረብኡ ድማ “ኣይትኸይድን ኢኻ ዘይትብሎ ዝነበርካ. . .” ዝብል ቆይቂ ኢዩ ዘዝንበለይ ዘሎ። ኣፈይ ደም ክሳብ ዝወጽእ ምሽ ለሚነካ? ሽዑ እንተትሰምዓንስ እንታይ’ስከ ነይሩዎ?

ሳሚ ዓርከይ፡ በዓል ኣይግዳዶምስ በል ዓይኖም ደኣ ትንቆር’ምበር “ሎሚ ዓይነይ በርሀት. . .” እናበሉ ምስታ ቴብ ይደርፉ ኣለዉ። “ደቂ ወራዙትን ከም ዓይበት ይቕደዳ እዛ መኣምን ከኣ. . “ ድዩ ዝተባህለ? ሳሚ ዓርከይ ንሕና ብጓሂ ተሓሚስና ኣለና ገሊኦም ከኣ. . .!” የሕዝን’ዩ! ኣነ ግን “መናእስተይ መተዓብይተይ .”ትብል ደርፊ ፍጹም ኣብ ሞባይለይ ወሊዐ እናሰማዕኩን እናዘከርኩን እየ ዘዕልለካ ዘለኹ።
ሳሚ ዓርከይ ጎረባብትን መተዓብይትን ኩሎም ብዝያዳ ነዓኻ ኣይኮኑን ሓዚኖምልካ ዘለዉ። ሓቆም’ዮም ከኣ። ንስኻ ደኣ ኣይትርእዮ ኣይትሰምዖ። ነዴኻ‘ዮም ደንጊጾምላ። ነዴኻ ነታ ሓምልን ሽሮን ሸቂጣ፡ መጠቃ ሃብታማት ሰንኪታ፡ ምስ ጊላን ጎይታን ተመሳሲላ ዘዕበየትካ ኣዴኻ’ዮም ደንጊጾምላ። ግን ክሓተካ’ንዶ መተዓብይቲ፡ ነዴኻ ክትብል ፈራሕ እንተትቕየርስ እንታይ እስከ ነይሩዎ?
ኣዴኻ ‘ኮ ካብታ ንሊብያ ዝተበገስካላ ዕለት ኣትሒዛ ኣይጥዕይቲ ኣይሕምምቲ እያ ተቐይራ። ሕጂ እንደሞ ዝገደደ መጺኡዋ። ክገርመካ’ሲ ኩሉ ግዜ ‘ኳ ትድውል እንተኾነት እታ ባሕሪ ክትሰግር ጃልባ ዝተሰቐልካላ ምሸት ግን ነብሳ ግዲ ነጊሩዋስ ደሃይካ ክትሓትት ተጨኒቓን እናነብዐትን ደዊላትለይ ነይራ። ከምዝተበገስካ ሹዑ ተረዲኡኒ። ደዊለ ሓቲተ ድማ ኣረጋጊጸ። ግብረይ ግን ተመሊሱ ኣገሪሙኒ። ካብ መንፈስን ከርስን ወላዲት ዝዓቢ ነጋርን መስካርን ዘየለ እንከሎስ ከረጋግጽ ደዊለ። ኣዴኻ ግን ነብሳ ነጊሩዋስ ገና ከለኻ ሓዘን ጀሚራትልካ። ያ ሳሚ፡ ኣይትኺድን ተመርዖን ኢላ ለሚናትካ ምሽ? እንተትሰምዓስ እንታይ‘ስከ ነይሩዎ?
ናብ ካርቱም ክመጽእ ከለኹ ምዕዶኣ ከብጸሓላ ምዒዳ ሰዲዳትኒ። ከም ሕሱም ለሚነካ ግን ኣይሰማዕካንን። ግን. . .ቁሩብ’ሲ. . .ኣሎ ምሽ. . እንታይ’ስከ ነይርዎ! ወይለይ ሳሚ ዓርከይ ረሲዐልካ ከኣ’ባ። መንሽማ ኸኣ ብዙሕ ሰላም ኢላትካ። “መንሽማ” ትብል ንስኻ ተኾንካ። “ሰላምተኣ ይጥዓም” እባ በል ህንጥይ ኢልካ’ታ ሳሚ። ክላእ! ክትሓብኣ ክትደሊ እንከለኻ “መንሽማ” ትብላ ኔርካ? መንሽማ ኩሉ የዕሊላትኒ። ብዛዕባኻ ድማ ኣብ ዘየለኻሉ ብዙሕ የዕሊልና።
“ቀንድን ቀዳማይን ዕላማይ ታሪኽ ድኽነት ገዛና ምቕራፍ’ዩ” ኢልካ ገጽ ከምዝኸላእካያ እናነብዐት የዕሊላትኒ። ደሓር ግን ኣብ ኖርወይ ክትራኸቡ ከምዝተቋጸርኩም ነጊራትኒ። ሕጂ ግን ንሳ ኣብ ቦታ ቆጸራኣ ኣላ። ንስኻ ቆጸራ ጠሊምካስ ንግሆን ምሸትን እናደወለት ትሓተኒ ኣላ። ግን ሳሚ ዓርከይ ክብሪ ጓል ጥሒሳ ምሽ ብዙሕ ለሚናትካ ነይራ ‘መስለኒ። ሰሚዕካያ እንተትነብር’ሲ እንታይ‘ስከ ነይሩዎ?
ኣነ ‘ውን ኩነታትኩም ርእየ ሕሹኽ ክብለካ ፈቲነ ነይረ። ነዚኣ ዋላ እንተትሰምዓንስ እንታይ’ስከ ነይሩዎ? “ምኻድ ኣይተርፍን’ዩ፡ ቆልዓን ሓዳርን ድማ ድሕሪ ዓወት’ዩ” እናበልካ’ኳ ደኣ ተላጊጽካለይ። ሳሚ ነታ “ክልእከክን ረጋቢት ነፊርክን ብረራ. .ክንራኸብ ኢና ኣስመራ’ዩ ኣድራሻ” ትብል ደርፊ ዑስማን ቀይርካ “ተስፋ ኣይንቑረጽ ጥራይ ክሳብ መጨረሻ ክንራኸብ ኢና ኤውሮጳ’ዩ ኣድራሻ” ኢልካ ደሪፍካልና። ብፍላይ ንመንሽማ ብኸምኡ ኣተስፊኻ ኣፋኒኻያ። ባሕሪ ደኣ’ሞ ታይ’ዩ ወሪዱዎ ወደይ ባህግኻን ባህጊ መንሽማን ዘየስመረ? ኣየ ባሕሪ! ዝለኣኾን ምስ ገሊኦም ዝኣተዎ ውዕልን ደኣ ተልይዎ’ምበር ከምዚ ገይሩ ኣይምጨከነልካን። ባህግኻ ተዘስምረልካ ግን እንታይ‘ስከ ነይሩዎ?
ያ መተዓብይቲ፡ በዓል ኣይግዳዶምስ በል መሊሱ ገዲዱዎም። ኣማኢት ዕምበባታት ኣብ ደቓይቕ ሓሪርኩምና ኣሕን ኢሕን እናበልናስ. .”እዛ ዕምበባ እንታእዋና ዓምቢባ ኣሰየሰይ. . .“ ኢሎም ይደርፉ ኣለዉ። የገርም’ዩ! ያ ሳሚ. .ሳይሞን’ሲ በል. .”ጻዕዳ ኣዲዳስካን ጻዕዳ ካምቻኻን ጌርካ’ባ ነዓ ጎደናታት ኣስመራ ርገጸን፡ ይጽበያኻ ‘ኮ ‘የን ዘለዋ። ፊኖ ዓርከይ ነዓ’ባ ተመለስ ምሳይ ይሕሸካ” ኢሉ ከምዘልቀሰልካ ገዛና ነጊሮምኒ። ያ ሳሚ ነዓ’ባ እቲ ካብ ማዕዶ ሰብ ዝዕድም ሰሓቕካ ኣስመዓና። ነዓ’ባ እቲ ኣፍ ዘየኽድን ጭርቃንካ ናፊቕናዮ። ንስኻ’ኮ ሳሚ. . ንበይንኻ ስድራ ምሉእ፡ ገዛ ምሉእ; ብዓቢኡ ድማ ዳስ ምሉእ ኢኻ። እዋይ’ባ ምስ ተፈለኻና ዝኾንናዮ ተትርኢ። ዝንታ በዚሑ ተጠማሚትና ንፈላለ ኔርና። ተዘይንፈላለስ እንታይ’ስከ ነይሩዎ?
ክላእ ምዃን ግዜ አንድዩ ሓሲሙና’ታ ሳሚ! እንታይ ዘይገበርና!? ግና ሕጂ አንዶ’ሞ ዝገደደ መጺኡና! ሳሚ! ዝተፈላለናላ ምሸት ዝተዛረብካዮ ክሳብ ሕጂ’ያ ኣብ ርእሰይ ትድውል ዘላ። “ቁጠባ ገዛና ባይታ ዘቢጡ ትሕቲ ዜሮ ወሪዱ። ድኽነት ብማዕጾን ፍኒስትራን ኣትያ ብዘይብረት ማሪኻትና። ኣነ ስቕ ኢለ ኣብ ውትድርና መንበር ሰብኡት ከማይ ክሕሉ፡ ዕረፍቲ ኢለ ምስ መጻእኩ ኣደይ ብጥሜት መይታ ተጸንሓትኒ ኸ? ኣይንነብሰይ ኣይነደይ ሓዲግ’የ ዘለኹ’ኮ። ኣነ ኣብ ውትድርና ዝኽፈለን ዘለኹ ካብ ትራንስፖርት ኣይሓልፋን። ንሳ ሓኾት ኢላ ምስ ምኑቹብዮ እናተመናጠለት ዝረኸበተን ንገዛ ክራይ እንተሸፊነናላ ጸሎትን ኩባያ ማይን ተደሪራ’ያ ተውገሖ ለይቲ። ስለዚ ኣነ ዝኣክል ጠላዕ ሰብኣይ ዝውላዳ ወላዲት ብጥሜት መይታ ሓዲራ ክበሃል’ኮ ወንጀል’ዩ። ብምድርን ብሰማይን’ዩ ዘኽስስ” ኢልካ ኢኻ’ኮ ኣፍና ኣትሒዝካና።
“ሓደ ስለዝኾንካስ ከይትጠፍእ ኢና’ኮ በቒቕናካ” ምስ በልና ”ብሂወት ከለኻ ትጠፍኦ ስለዝኸፍእ’ሲ ንእስነተይ ሪስክ ወሲደ ታሪኽ ድኽነተይ ክቐርፍ ምስ ሞት ክተሓናነቕ”የ ነቒለ ዘለኹ” እንዲኻ ዝበልካና። ሕጂ እንደሞ ዝገደደ መጺኡና ሳሚ! ኦሮማይ! ሕጂ ግና ሳሚ ዓርከይ ናትካ ኣይኮነን ዘተሓሳስበኒ ዘሎ። ንስኻ ደኣ ኣይትርእዮ ኣይትሰምዖ። ናየዴኻ እዩ ዘተሓሳስበኒ። ኣቤት! እንታይ እያ ትኾኖ!? ኣየ ባሕሪ! ጭንቅኻ እንተዝርደኣልካስ እንታይ’ስከ ነይሩዎ?
ያ ሳሚ፡ ንስኻ ኸ ነቲ ባሕሪ እንተዘይትኣትዎስ እንታይ’ስከ ነይሩዎ? ናትካስ’ምበር ሓለፋ ኣለዎ። እቲ “ብድሕረይ ካብ ሞት ዝኸፍእ የጋጥመኒ ስለ ዘሎስ ሓደራኻ ሓግዘኒ” ኢልካ ዝኣተኻዮን ዝሓረኻዮን ባሕሪ ኣግዲዑካ።
ሳሚ ዓርከይ በዓል ኣይግዳዶምስ በል ”ኣሰየ ኣሰና ብርሃን ረኣና” እናበሉ ምስ ሙዚቃ ይደርፉ ኣለዉ። ንሕናስ’ምበር ግዜ ጸሊሙ ምድረ ሰማይ እኩት ኢሉና’ዩ ዘሎ። ግን ከኣ ቀቃንዛኻ’ዩ በጃኻ!
በል ሳሚ፡ ኩሎም መተዓብይቲ ሰላም ይብሉኻ ኣለዉ። እታ ሃለዋትካ ዘይፈለጠት ኣብ ኢዳን ሑቕፋን ክትኣትወላ የእዳዋ ዘርጊሓ ሃረር ትብል ዘላ መንሽማ ድማ ብዙሕ ሰላም ትብለካ ኣላ። በል መተዓብይቲ፡ ኩነታት ኣዴኻ ዝነግር ካልእ ደብዳበ ክሳብ ዝጽሕፈልካ በቃ ደሓን ኩነልና። ደሃይ መንሽማ’ውን ኣይክርስዓልካን’የ። ካብ ኩላትና ንሓዴና ሰሚዕካና ኔርካ እንተትኸውን ግን እንታይ ነይሩዎ!?