መኮነን ተስፋይ
ኣብ ዝኾነ ሕበረተሰብ ፈላጢ ወይ ዘመድ ፍሉጥ ሰብ ክኸውን ዘይደሊ ሰብ ውሑድ’ዩ ክኸውን ዝኽእል። ነዚ ዝተዓቡ ኣቦታት ብኣምሓርኛ ከምዚ ክብሉ ይምስሉ “ንዝተሸመ ዘመድ፡ ንዝሞተ ከኣ ገመድ ኣይሰኣኖን’ዩ”። ድምጻዊ ከሓኖ ኣብታ ድሕሪ ዝፈትዎ ዓርኩ የማነ ባርያ ንሓጻር ግዜ ንበይኑ ምስ ተረፈ። ሰባት “የማነ ዓርከይ’ዩ ኔሩ” ክብሉ እንከለው ይሓርቕ ከም ዝነበረን ንገለ ሰባት’ውን “ኣበይ ትፈልጦ ንየማነ?” እናበለ የጓጥጠሎም ከም ዝነበረ ፈለጥቱ ይዛረቡ። የማነ ህቡብ ሰብ ከም ምዃኑ መጠን ዋላ እቶም ብኣካል ረኺቦሞ ዘይፈልጡ ዓርከይ’ዩ ክብሉ ይኽእሉ’ዮም። ዓርኪ ፍሉጥ ክኸውን መን ዘይደሊ።
ኣብ ዝሓለፈ ሰሙን ደራሲ ተስፋየ ገብረኣብ “የዘርኣይ ደረስ ታሪክ ግማሽ ተረት” ብዝል ኣርእስቲ ብዛዕባ ጅግንነት ዘርኣይ ደረስ ብኣምሓርኛ ዝጸሓፎ ጽሑፍ ናብ ትግርኛ ተርጉመ ኣብ ሰኪዔት ሓበሬታ ዛራ ጥበባት ኣስፊረዮ ኔረ። ኣብቲ ጽሑፍ ተስፋየ ገብረኣብ ኣብ ዋሽንግቶን ዲሲ ምስ ሶፍያ ተስፋማርያም ተራኺቡ ኣብ ዘዕለለሉ እዋን ሶፍያ “ዘርኣይ ደረስ ዘመድይ’ዩ” ኢላ ከም ዝገለጸትሉ ኣብ ጽሑፉ ገሊጹዎ ኔሩ። ሶፍያ ንባዕላ’ውን ኣብ ዘስፈረቶ ጽሑፍ ዘርኣይ ደረስ ዘመዳ ከም ዝኾነ ከም ዝገለጸት’ዩ ዝፍለጥ። ሶፍያን ዘርኣይ ደረስን ግን ኣዝማድ ድዮም ኣይኮኑን ᎒ ንስድራቤት ኣቶ ተስፋጽዮንን ሶፍያን ብቐረባ ዝፈልጡ ሰባት ሓቲተ ዝረኸብክዎ ሓበሬታ እዚ ዝስዕብ’ዩ፦
ንዘርኣይ ደረስ ዓቢ ሓዉ ተስፋጽዮን ደረስ ዝበሃሉ ኣብ ኣስመራ ፍሉጥ ዝነበሩ ሰብ’ዮም። ኣቶ ተስፋጽዮን ዝወለድዎም ሓሙሽተ ቆልዑ ማለት
- ሙሳኤል (ሕጂ ኣብ ውሽጢ ሃገር ዝርከብ ተጋዳላይ እንዳ 72 ነበር)
- ኢሳያስ
- እስራኤል (ስውእ ተጋዳላይ ወዲ ተመንዎ ኣብ ዝጸሓፎ መጽሓፍ’ውን ብኸመይ ከም ዝተሰወአ ይገልጽ’ዩ)
- ዮርዳኖስ (ብስም ዮዲት ትፍለጥ ኣብ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ ትርከብ)
- ዘርኣይ በዓልቲ ቤት ኣቶ ተስፋጽዮን ደረስ ማለት ኣደ እዞም ኣብ ላዕሊ ዝተጠቕሱ ሓሙሽተ ኣሕዋት ንሶፋያ ተስፋማርያም ቆመና ሓፍቲ ኣዲያ እያ። ብዘይካ’ዚ ኣደ ስውእ ብርጋዴር ጀነራል ኣማኑኤል ሃይለ (ወዲ መምህር ሃይለ) ማለት ሃንጆማ ወዲ ካልእ ሓፍተን ንበዓልቲ ቤቶም ንኣቶ ተስፋጽየን ደረስ እዩ። ስለዚ ሶፍያን ሃንጆማን ደቂ ክልተ ኣሕዋት ክኾኑ እንከለው ዘርኣይ ደረስ ግን ንሃንጆማ ይኹን ንሶፍያ ተስፋማርያም ናይ ስጋ ዘመዶም ኣይኮነን። ኣቦ ሶፍያ መበቆል ዓዶም ደቂ ሽሓይ ዓንሰባ ክኸውን እንከሎ ዘርኣይ ደረስ ግን ሽሕ’ኳ ኣብ ሃዘጋ ይዕበ ዝተወለደሉ ዓዲ ግን ዓዲይሃይስ ዝበሃል ኣብ ኣውራጃ ኣብ ሰራየ’ዩ ( መጽሓፍ ጎመራ ዘርዓይ ደረስ ገጽ 13)
- ስለዚ ዘርኣይ ደረስ ንሶፍያ ዘመዳ ዘይኮነ ነቶም ደቂ ሓትናኣ ንእሽቶ ሓውቦኦም እዩ። እንተ ኣብቲ ናይ ስጋ ዝምድና ግን ሶፍያን ዘርኣይ ደረስን ወይ ሃንጆማን ዘርኣይ ደረስን ኣዝማድ ኣይኮኑን።