ካሳሁን ዓለማአየሁ
ትርጉም መኮነን ተስፋይ
መምህር፡ ደራሲ፡ ኣርታዕን ጋዜጠኛን ስብሓት ገብረእዝጋብሄር ብዙሕ ተዘሪቡሉ’ዩ። “ንነብሱ መሲሉ ዝሞተ” ይብሉዎ ገሊኦም። ኣብ ግዜ ንእስነቱ ናይ ሓያሎ ሃገራት ደረስትን ጸሓፍትን ፍርያት ዘንበበ ብምዃኑ ናይ ንባብ ክእለቱ ንፉዕ ኣዘንታዊ ከም ዝኸውን ጌሩዎ’ዩ። ፈለጥቱ፡ ኣዝማዱ፡ ኣሕዋቱ፡ ኣዕሩኽቱ ኩሎም ሕያዋይ ሰብ’ዩ ብምባል ይጠቕስዎ። ብኣምሓርኛ ምጽሓፍ ዝጀመረሉ ‘ኣደፍርስ” ዘርእስታ ናይ ዳኛቸው ወርቁ መጽሓፍ ምስ ኣንበበ’ዩ። “ከምዚ ዓይነት መጽሓፍ ክጽሕፍ” ኣለኒ ብምባል ምስ ነብሱ ቃል ኣትዩ ሓራ ኮይኑ ሓሳቡ ገሊጹ ሓሊፉ። ንኻልኦት’ውን ሓራ ኮይንካ ናይ መጽሓፍ መንገዲ ጸርጉሎም ከይዱ።
ንደቂ ሰባት ንነዊሕ ሰዓታት ጽን ኢልካ ብጽሞናን ትዕግስትን ናይ ምስማዕ ትዕድልቲ ዝነበሮ ስብሓት ትዕግስቱን ጽንዓቱን ዘስተብሃሉ ሰባት ከም ኣቦና ኢዮብ ብምግራም’ዮም ዝዝክርዎ።
እዚ ዝስዕብ ቃለ መሕትት ስብሓት ፡ ጋዜጠኛ ቴድሮስ ተክለኣረጋይ ኣብታ “ፍልስምና” እትብል መጽሓፉ ኣስፊሩዎ ይርከብ
@ ወዲ ሰብ ክመውት ዝጅምር መኣስ’ዩ?
ስብሓት ፡
ክውለድ እንከሎ’ዩ ሙማት ዝጅምር። ጽርፍኻ ይበቁል’ዩ ሓቀይ? ግን ከኣ ምስ በቖለ ይመውት?። ጽፍርኻ ክትሰዶ እንከለኻ ኣይስመዓካን’ዩ። ሞትኮ ኩሉ ግዜ ምሳኻ’ዩ። ክትሕጸብ እንከለኻ ቆርበትካ እናተገፈፈ’ዩ ዝኸይድ። ስለዚ እናሞትካን እናተወለድካን ትነብር ኣለኻ ማለት’ዩ።
@ ኣብ ዕድል ወይ ጽሕፍቶ ትኣምንዶ?
እህ ከመይ ዘይኣምን ይኣምን’ወ ። ኣዚየ እየ’ውን ዝኣምን ። ዝገርመካ ኮኾብ ኣብ ዝበሃል ነገርውን ይኣምን’የ።
@ ጽሕፍቶ ወይ ዕድል ብኸመይ ኢዩ ዝግለጸለካ?
ዝግለጽሞ ኣይኮነን፡ ትቕበሎ’ዩ፡ ትረኽቦ’ዩ። እዚ መልክዕካ፡ ቁመናኻ፡ ካብ እግዚኣብሄር ኣይተኾናተርካዮን። መልክዕን ጠባይን እኮ ናትካ ኣይኮነን ዝተዓደለካ’ዩ።
@ ወዲ ሰብ ካብ ዝውለድ ክሳዕ ዝመዉት ኣቐዲሙ ብዝተመደበሉ ጽሕፍቶ ወይ ዕድል እንድሕሪ ኮይኑ ዝጓዓዝ እቲ ጻዕርን ድኻምን እንታይ’ዩ ትርጉሙ?
እዚ ሕቶ ንቡጽእ ኣቦና ኣቡነ ጳውሎስ ኢኻ ተቕርበሎም። ንሶም’ውን መልሲ የብሎምን። መጽሕፍ ክጠቕሱልካ’ዮም እምበር ንሶም ይኹኑ ካልእ ሰብ ዝፈልጥ የለን። ዕለተ ልደትካ ኣይመረጽካዮን፡ ከምቲ ዕለተ ልደትካ ዘይመረጽካዮ ዕለተ ሞትካ’ውን ኣይትመርጾን ኢኻ። ኩልና ንፈልጦ፡ ደቂ ሰባት መጻእትን ከየድትን ከም ዝኾኑ’ዩ። ኣብቲ ማእክል ዘሎ ኢዩ ናትና።
ሓደ ዝፈትዎ ዓርከይ ኣሎ። ነዊሕ ስለዝኾነ “ቃላሚንጦስ” ኢና ንብሎ። ሓደ መዓልቲ እናሰተና እንከለና ኣዚዩ ሓረቐ’ሞ ስርኡ ሰብሲቡ ኣብ እግሩ ዝነበረ ኣዚዩ ገዚፍ በሰላ ኣርኣየኒ። “ረኣዮ በል ከምዚ ዝገበረትኒ ኣደይ ወላዲተይ ኢያ። እዚ ሕጂ ኣደ ትበሃል?” በለኒ። ብዛዕባ ኣቦይን ኣደይን ከኣ ክንገረካ’የ። እዚ ሕጂ ዕድሉ’ዩ ድዩ እንታይ’ዩ? ኣብ ምልክት ሕቶ’የ ክገድፎ። መልሲ የብልናን። ናይ ክልቴና ዕድል’ዩ። ንምንታይ ከምዚ ኮይኑ ስለምንታይ ከምዚ ተፈጢሩ ክንብል የብልናን። ዋላ ሓደ መልሲ ዘለዎ የለን። ብጹእ ኣቦና’ውን መልሲ የበሎምን።
@ ስለዚ ናይ ወዲ ሰብ መንፈዓትን ሕመቕን ኣብ ዕድል ከመይ ኢሉ’ዩ ዝንጸባረቕ?
ኣቐዲመ ነጊረካ እየኮ! ዕድልና ምውላድን ሙማትን’ዩ። ኣብቲ መንጎ ዘሎ ናትና ምርጫ’ዩ። እቲ ጉዳይ ከም ጸወታ ካርታ’ዩ እኮ። ካርታ ምስ ተዓደለካ እቲ ምጽዋት ናትካ ግደ ኢዩ፡ እቲ ክእለት ናትካ ግቡእ’ዩ። እቲ ዝዕደለካ ካርታ ግን ብጽሒትካ ወይ ዕድልካ’ዩ። ስለዚ ክልቲኡ ኢና ማለት’ዩ።
@ ወዲ ሰብ ዕድሉ ክውስን ይእኽልዶ?
ኣንታ ሱቕ ኢልካ ጽሕፍቶ፡ ዕድል፡ ጽሕፍቶ ዕድል ክትብል እኮ ወዲእካዮ እዚ ግዜ
@ ነብስኻ ምስ መን ትምድባ ምስ’ቶም ሓያላት፡ ምስ ድኹማት? ዋላ ምስቶም ግዲ ዘይብሎም ሰባት ?
ኣነ ኩሉ እየ። ንስኻ’ውን ኩሉ ኢኻ።
@ ኣቶ ስብሓት ኣሪግካ ኣለኻዶ ክንብል?
ቅድም ምስ ዘነበ ከነዕልል እንከለና ዝበልኩዎ ነገር ደሓር ተደጋጊሙ ሓቂ ይኾነኒ። እንታይ መሲሉካ ? እታ ትበልዕ ከብድናን እታ ተመዛዝን ሕልናንን ኣይኣረጋን’የን። ሕልናና ኩሉ ግዜ ሓድሽ’ዩ። ከብዲ’ውን ኩሉ ሃባ፡ ኣምጽእ’ያ ትብለካ።
@ ስለዚ ወዲ ሰብ ኣሪጉ ዝበሃል መኣስ’ዩ?
ንሱ ምስ ኣረግኩ ሕተተኒ
@ ኣምላኽ ዓርከይ’ዩ ኢኻ ትብል ሓቂ ድዩ?
ኣዚዩ’ምበር፡ እዚ ግን ናይ ሙሴ ኣምላኽ ኣይኮነን። ናይ ሙሴ ኣምላኽ እንተዝረኽቦ’ውን ኣብ መንገዲ ተሓቢኤ’ መሕለፍኩዎ።
@ ንምንታይ ?
ንሱ’የ እኮ ዝነግረካ ዘለኹ። ኣይፈትዎን’የ ንዕኡ። ምኽንያቱ ኣቦይ ከም ኢየሱስ እምበር ከም ሙሴ ኣይኮነን። ኢየሱስ ኩሉ ነገሩ ፍቕሪ’ዩ። ምፍታው’ዩ በቃ። ሙሴ ግን ምቕጻዕ፡ ምኽልካል’ዩ። ከምኡ ዓይነት ከኣ ኣብዚ ዓለም ብዙሓት’የ ዝረክብ። ንዕኡ ምፍታው ኣየድልየንን’ዩ። ናይ ሙሴ ኣምላኽ ናተይ ኣይኮነን። ንነገሩ ናይ ሙሴ ኣምላኽ እኮ እስራኤል’ዩ ፈጢሩ’ምበር ካልእ ዓለም ኣይፈጠረን። ፈጢረ’ውን ኣይበለን። ናይ ሙሴ ኣምላኽ ሓሪፍ ዝኾነ ንወዲ ሰብ ስለዝሰማማዕ’ዩ።
@ ኣምላኽ ዓርክኻ ከም ዝኾነ ብምንታይ ኢኻ ትፈልጥ?
ኣቐዲመ እኮ ኢለካ’የ። በቲ ዝነበሮ ናብራ፡ በቦይን በደይን። ክላኸፈኒ እንከሎ ናይ ምልኻፍ ኣንጻር ጌርካ ጸሓፎ። ቅድም ሓደ ሓሪፍ መምህር ኔሮምኒ። ኣዚየ ዘድንቖም። የኔታ ገብረመድህን 3ይን 4ይን ክፍሊ ዝመሃሩኒ። ዳግማይ እንተዝውለድ ካብኦም ክውለድ ምደለኹ። ከምኡ ኢለ ጽሒፈ ኣለኹ። ብድሕሪኦም ከኣ ናብ ኮለጅ ምስ ኣተኹ ናይ ታሪኽ መምህርና ኔሮም። ንሶም ከኣ ስነጽሑፍ ምሂሮምኒ። ከምዚ ዓይነት ነገር ኩሉ ግዜ ምስ ኣጓነፈኒ’ዩ። ልክዕ ከምቲ ንጉስ ብዝሓለፎ መንገዲ ሰባት ተኣልዮም ዘሕልፍዎ። ከምኡ’ዩ ንዓይ ኣምላኽ ክሰርሓኒ እንከሎ።
@ እምላኽ ባዕሉ ስብሓት እዚ ሃባ እዚ ወስኽ ስለዘይብለኒ ዓርከይ ኢዩ? ኢሉ ዝሓስብዶ ኣይመስለካን?
ኣምላኽ ስብሓት ዓርከይ’ዩ ኢሉ ክሓስብ ይኽእል’ዩ። ግን ብፍጹም ወስኸኒ ኣይብለንን ኢዩ ኢሉ ኣይሓስብን’ዩ። ሃበኒ ዘይብሎ’ኮ ዝኣኽለኒ ስለዘለኒ’ዩ። ቁሩብ እንተዘጉድለለይ ኣምጽእ ምበልኩዎ ኔረ። ኣይተርፍን’ዩ። ንነገሩ ንሱ ዝኾነ ዝበልካ እንተበልካዮ ኣይሽገርን’ዩ።
@ ናይ ቅድም ቀብዘርዘር በሃሊ ስብሓት ብምንታይ ምኽንያት’ዩ ተቐይሩ ንዴጋዊ ነገር ግዲ ዘይብሉ ክኸውን ጀሚሩ?
እስኪ ድገመለይ
@ ቅድም ስብሓት ዝተኸድኖ ዘይደግም ኣዚዩ ቀብዛር ኔሩ’ዩ ዝበሃል?
ሕራይ፡ ሓቂ’ዩ ጽቡቕ ኣለኻ ኣብ ሓደ እዋን’ዩ
@ መኣስ’ዩ እሞ እዚ ለውጢ መጽዩ?
ክሳዕ ሕጂ ዘይሓተትካኒ ጽብቕቲ ሕቶ’ያ። “ኣብ ህይወት ወዲ ተባዕታይ ግደ ጓል ኣንስተይቲ እንታይ ኢዩ?” ኢልካ እንተሓቲትካኒ ደድሕሪ ፈጣሪ ወረ ካብ ፈጣሪ ንላዕሊ ንፈጣሪ’ኮ ሓደ ሓደ ግዜ እየ ዝዝክሮ። ጓል ኣንስተይቲ ግን ካብ ወላዲተይ ጀሚርካ፡ ደሓር ፍቕሪ ሒዙኒ ተመርዕየ። ኣነ ክሳዕ ወዲ 10 ዓመት ሕፍረተይ መሸፈኒ’ምበር ክዳን ኣይነበረንን። እታ ሓንቲ ክዳንካ ኣዚያ ክሳብ ትኣርግ ምቕያር የለን። ምስ ኣረገት ትድርበ ካልእ ትገብር። ምቕያር ዝበሃል የለን። ከምኡ ኢየ ኔረ ኣነ። ናይ ፈለማ በዓልቲ ቤተይን ኣፍቃሪተይን ሃና ምጽብባቕ ኣመና’ያ ተፈቱ ኔራ። ኣነውን ክጽብቕ ስለትደልየኒ “ ዝደለኽዮ ኣምጽኢ ክኽደን’የ “ እየ ዝብላ። ደሓር ክንፈላለ እንከለና ክራብታታተይ ንዓቢ ሓወይ ወሲደሉ። ክንደይ ከም ዝኾነ ንሱ’ዩ ዝፈልጦ። 22 ክራባታ ኔሩኒ። ድሕሪኡ ግን ምስኣ ምስ ተፈላለና እቲ ምቅይያር ገዲፈዮ። ክዳውንተይ’ውን ነቶም ዘይብሎም ሂበዮም እኸውን። ግን ኣይሸጥኩዎን።
@ እዚ ለውጢ ዘምጻኻ ሞራልካ ኣውዲቕካ ማለት ድዩ?
ብፍጹም! ቅንጣብ ትኹን ናይ ተስፋ ምቑራጽ ኩነታት ኣየጋጠመንን። ዕድል ፈላልዩና እምበር ፍቕርና ኩሉ ግዜ ዘሎ’ዩ። ንጸሓሓፍ ኢና። ድሕሪ ክንደይ ዓመታት መጽያ’ውን ተራኺብና ምቁር ግዜ ኣሕሊፍና ኢና። ንኣብነት ሓንቲ ፓስት ካርድ ሊኢኻትለይ። ኣብ ገበር ናይታ ካርድ “ ምፍቃር ንዝመሃረኒ ሰብ እተዘኻኽረኒ ከተማ” ኢላ ጽሒፋትላ’ላ። ተስፋ ምቑራጽ ዝበሃል የለን። ኣቐዲምና ዕድል ወይ ጽሕፍቶ ዝበልናዮ ኣብዚ’ውን ይሰርሕ’ዩ።
